MT-columnist Yolanda van Heese vindt dat leidinggeven in wezen veel lijkt op opvoeden. Collega’s moeten ook gemotiveerd worden, net als de kinderen thuis. Hoe doe je dat als manager op een motiverende manier?
Wat doe je als je dochter zit te zwoegen op haar huiswerk, mopperend dat ze de toets nóóóóóit gaat halen? Dan moedig je haar aan. Je prijst haar om haar inzet en erkent haar gezwoeg. Zo help je haar verder in haar ontwikkeling.
En weet je wat nou zo bijzonder is? Collega’s zijn net als kinderen. Die kun je op dezelfde manier motiveren en stimuleren in hun persoonlijke ontwikkeling.
De overeenkomsten tussen leidinggeven en opvoeden
Natuurlijk, er zijn verschillen tussen families en organisaties. Je kiest voor een werkgever, terwijl je geen keus hebt in welk gezin je opgroeit. Je bent verdrietig wanneer iemand niet langer bij een gezin wil horen, maar het vertrek bij een werkgever kan ook neutrale of positieve kanten hebben.
Er zijn ook veel overeenkomsten tussen gezinnen en organisaties. Dat zie je onder andere terug in de invulling van rollen. Als leidinggevende begeleid je jouw teamleden bij hun persoonlijke ontwikkeling, net als een ouder een kind begeleidt in zijn groei en ontwikkeling naar volwassenheid. Je troost je peuter wanneer hij valt van zijn fiets en je vertelt je puberdochter hoe laat ze thuis moet zijn. En zo is het ook voor leidinggevenden belangrijk om heldere feedback te geven, kaders te stellen en tegelijkertijd ruimte te bieden voor het maken van fouten.
Hoe motiveer je iemand om iets nieuws te leren?
Psychologen kennen verschillende theorieën over motivatie. In veel managementboeken zie je de theorieën van Maslow (behoeftehiërarchie) en Herzberg (satisfiers en dissatisfiers) tegenkomen. Een andere populaire en gestaafde theorie is de Self Determination Theory van Deci en Ryan. Zij maken onderscheid tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie is motivatie die uit jezelf komt: je bent gemotiveerd om iets te leren waarin je interesse hebt. Bij extrinsieke motivatie zorgen juist prikkels uit de buitenwereld ervoor dat je iets wilt leren of doen: een beloning of erkenning van de leidinggevende. Intrinsieke motivatie zorgt vaak voor betere en blijvende resultaten.
Hoe kun je intrinsieke motivatie verhogen?
Deci en Ryan laten in hun onderzoeken zien dat je intrinsieke motivatie kunt verhogen door in te spelen op drie psychologische basisbehoeften: autonomie, competentie en verbondenheid.
Autonomie: je wilt jezelf kunnen zijn en zelf bepalen welke activiteit je uitvoert en hoe je dat doet.
Gevoel van competentie: je wilt je competent voelen voor de uitdagingen waar je voor staat, en het vertrouwen hebben dat je het kunt.
Sociale verbondenheid: je wilt een hechte band hebben met de mensen om je heen. Je wilt dat ze oprecht geïnteresseerd zijn in wat je doet en je steunen. Andersom ben je geïnteresseerd wat zij doen.
Basisbehoeften vervullen
Ieder mens heeft deze basisbehoeften – de mate waarin verschilt per persoon. Ieder mens heeft zijn eigen individuele mix van basisbehoeften. Hoe meer je basisbehoeften zijn vervuld, hoe meer gemotiveerd je bent om jezelf te ontwikkelen en ontplooien. Je hebt dan energie, bent flexibel en staat open voor nieuwe ervaringen.
Merk je dat jouw basisbehoeften niet zijn vervuld? Bijvoorbeeld omdat je het idee hebt dat je de taken niet aankan, of dat je zelf onvoldoende grip en sturing op hebt? Dan ga je meer handelen vanuit een verplichtende of controlerende / extrinsieke ‘motivatie’ en krijg je vaak gevoelens van stress. Als manager moet je die drie behoeften bij je medewerkers dus goed in de gaten houden.
Dus als jouw zoon zit te mopperen dat hij zijn huiswerk niet wil maken, of wanneer je je afvraagt waarom die medewerker het maar niet wil begrijpen…. Check dan eens of die basisbehoeften eigenlijk wel zijn ingevuld. Ga open het gesprek aan – dan werk je direct al aan die verbondenheid – en kijk hoe het ermee staat. Dat kun je vanavond al uitproberen op je pubers thuis.
Dit artikel is te lezen op MT.nl