Grote veranderingen die op organisaties afkomen geven veel onzekerheid: ze kunnen het businessmodel van je bedrijf bedreigen je weet alleen niet hoe en wanneer. Niets doen is geen optie. Toni Sfirtsis van TIAS School for Business and Society geeft vier strategieën om hiermee om te gaan.
3D-printen is een veelbelovende techniek waarmee druk wordt geëxperimenteerd. De nadruk ligt meestal op de nieuwe mogelijkheden zoals het printen van tandprotheses of machineonderdelen. Maar de reikwijdte gaat verder dan we ons meestal realiseren.
Een Chinees bedrijf kan bijvoorbeeld al zo’n 10 complete huizen per dag printen, voor niet minder dan 6.000 dollar per huis. Op een dag zal deze techniek in Nederland beschikbaar zijn. Wat zijn dan de gevolgen voor de bouwsector met zijn vele toeleveranciers? En voor bijvoorbeeld banken en bemiddelaars die de woningen financieren?
Wicked problems
Het antwoord is: dat weet nog niemand. Het enige dat je wel met zekerheid kunt zeggen is dat de gevolgen groot zullen zijn. Ingrijpende technische innovaties zoals 3D-printen en andere grote transities die op ons afkomen zijn ‘wicked problems’: vraagstukken met zo veel variabelen dat het ondoenlijk is om te weten welke kant het opgaat.
Dat er iets gaat veranderen lijkt vast te staan. Maar welke nieuwe marktpartijen een rol gaan spelen, hoe het krachtenveld op de markt eruit gaat zien en wanneer dat allemaal gaat plaatsvinden, is onzeker. Op dit moment staan er flink wat van dit soort veranderingen op stapel. Denk bijvoorbeeld aan:
Blockchain: de technologie om gegevens veilig te versleutelen is nog niet klaar voor algemeen gebruik, maar kan grote gevolgen hebben voor alle bedrijven die een vertrouwensrol in het internationale handelsverkeer innemen, zoals banken en notarissen. Er zijn al mensen die het einde der tijden voor de bankensector voorspellen.
Kunstmatige intelligentie en machine learning: slimme computers maken vertalers op een dag waarschijnlijk overbodig. En met gezichtsherkenning kan de beveiliging van gebouwen en evenementen een geautomatiseerd proces worden. Feitelijk zijn er zo veel toepassingsmogelijkheden van kunstmatige intelligentie, dat niemand de toekomst ervan kan voorspellen.
De opkomst van Azië: door de sterke ontwikkeling van Aziatische landen en de komst van de Nieuwe Zijderoute naar China zullen ook in Europa de markten voor producten en diensten verder openbreken. Ook de concurrentie met Oost-Europese en Centraal-Aziatische landen neemt daarmee toe.
Vier strategieën
Organisaties kunnen niet afwachten tot de grote veranderingen voor hun neus staan, maar moeten nu anticiperen. De kunst is om niet alleen potentiële bedreigingen, maar ook nieuwe kansen op te merken voordat de concurrentie het ook in de gaten heeft.
#1. Richt de blik op de periferie
De grote marktpartijen volgen elkaar nauwlettend wat betreft hun product- en dienstenaanbod; om inspiratie op te doen moet je daar meestal niet zijn. Je kun beter naar de periferie kijken. Aan de ‘randen’ van de bedrijfstak gebeuren vaak de interessantste dingen: startups en innovatieve samenwerkingen proberen nieuwe activiteiten uit zonder de last van zware investeringen uit het verleden of aandeelhouders die bepaalde rendementen verwachten.
#2. Zorg voor diversiteit
Dat meer diversiteit in het personeelsbestand gewenst is, is bij veel managers bekend. Maar vaak nemen we toch onbewust mensen die op ons lijken aan. Om nieuwe ideeën op te doen moeten we er hoe dan ook voor zorgen dat verschillende perspectieven op de werkvloer vertegenwoordigd zijn.
#3. Werk aan de wendbare organisatie
Of je het nu agile of zelfsturend noemt, de wendbare organisatie is in de mode. Vaak blijft het echter bij het invoeren van instrumenten zoals scrum-teams, waarin intensief wordt samengewerkt. De creativiteit van de medewerkers kan voor de organisatie de belangrijkste ideeënbron zijn, maar daarvoor moeten ze wel de ruimte hebben om hun werk in hoge mate zelf in te kunnen richten. Om dat mogelijk te maken moet de organisatie worden aangepast.
#4. Doe aan managementinnovatie
Naast de organisatie zelf, moet ook de manier van leidinggeven op de schop. De beheersmatige manier waarop nu vaak met werknemers wordt omgegaan voldoet niet langer. Als je meer flexibiliteit wilt, moet je niet bij de processen en systemen in de organisatie zijn. Die zijn van nature niet flexibel, de mensen zijn dat wel. Geef je werknemers daarom de ruimte.
Dit artikel is ook te lezen op MT.nl